Saraçlık Nedir

1-)Alm. Sattlerhandwerk (n), Fr. Sellerie (f), İng. Saddlery, trade of a saddler. Araba koşumları, binek veya çeki at takımları, eyer, semer gibi bütün takımların deri ve meşinden olan kısımlarını yapma ve tamir etme işi, sanatı. Meşin ve deriden çeşitli eşyalar yapanlara saraç bu sanata ve işe saraçlık; bu şekildeki sanat sahiplerinin (erbabının) toplu halde bulundukları yerlere saraçhane ismi verilmektedir.

Saraçlığın tarihi, M.Ö. yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Çok eski çağlarda, Lidyalılar tarafından ortaya çıkarılan saraçlık, Orta Asya Türklerinde zirveye ulaşmıştır. Türkler hayatlarını at üstünde geçirdikleri için, saraçlık sanatına çok önem vermişlerdir. Türklerin işlemeli olarak yaptıkları at takımları, ayaklarına giydikleri yanları postlu ve süslü yumuşak çizmeleri tarihlere geçmiştir. Türkler derinin işlemesini çok iyi bilirlerdi. Gittikleri ve kendi idarelerine geçirdikleri memleketlere de saraçlık sanatını götürürler ve oralarda yayarlardı. Bugünün Avrupası bu sayede Türklerden saraçlık sanatını almış ve öğrenmiştir.

Balkan ülkelerinin bazılarında hala eski Osmanlı-Türk saraçhaneleri kalıntılarına rastlanması bunlara delildir.

Saraçlık sanatı, ortaçağda teşkilatlanan diğer sanat dalları gibi bunlar da kendilerine ait bir yerde toplanmaya başladılar. Devrin bey ve sultanlarından çalışma ruhsatları aldılar.

Daha sonra Fatih Sultan Mehmed Han, İstanbul’u fethettikten sonra, saraçlara özel çalışma ruhsatı verdi. Bugün İstanbul-Fatih semtinde, Saraçhane ismiyle anılan yere dükkanlar yaptırdı ve bütün saraçları buraya topladı. Bu SaraçhaneÇarşısı Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde de geçmektedir. Aynı çarşı 1908’de meydana gelen büyük Fatih yangınında, tamamen yandı ve bir semt ismi olarak kaldı.

Saraçlık sanatı çok dikkat istiyen bir meslektir. Koşum takımlarını hayvanın boynunu rahatsız etmeyecek şekilde yapmak çok önemlidir. Bu takımlar hayvanın tabii hareketini hiç engellememelidir. Sıkma, ezme, çarpma gibi durumların olmamasına çok dikkat edilir. Eyer ve dizgin yapılırken de aynı konular göz önünde bulundurulur.

Saraçlıkta kullanılan derinin önemi çok büyüktür. Her deriyi kullanmak uygun değildir. Deriler kromlu ve iyi dabağlanmış olmalı ve yumuşak olmasına dikkat edilmelidir.

Saraçlıkta; kösele, deri, ağaç, demir, saç, bez , kaya, kıl ve kıtık vb. gibi çeşitli maddeler kullanılmaktadır. Günümüzde saraçlar ayrıca, av malzemeleri, spor malzemesi, oto döşemesi vs. gibi işleri de yaparak sanat alanlarını genişletmişlerdir.

2-)Saracın işi veya mesleği.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?