Tunuslu Hayreddin Paşa Nedir
Tunuslu Hayreddin Paşa Nedir ? Tunuslu Hayreddin Paşa Ne demek ?
1-)Osmanlı sadrazamlarından. Çerkes veya Abaza asıllı olan Hayreddin Paşa, yaklaşık olarak 1821 yılında doğmuş ve küçük yaşında köle tüccarlarının eline düşerek Kafkasya’dan İstanbul’a getirilmiştir. Reisülulema ve nakıbüleşraf Kıbrıslı Tahsin Bey tarafından satın alınarak, talim ve terbiye edildikten sonra Tunus valisi Ahmed Paşaya verildi. Zekası, çalışkanlığı ve kabiliyetiyle valinin dikkatini çeken Hayreddin’in tahsiline özel ihtimam gösterildi. Bazı ilimlerin yanında fıkıh ve Tunus’a gelen Fransız subaylarından da Fransızca ve askeri dersler aldı. Daha sonra Avrupa’ya gönderilerek riyaziye (matematik), tabiiyye, hukuk ve tarih okudu. Tunus’a döndüğünde askeri garnizonlarda vazife aldı. 1842’de binbaşı, 1843’te yarbay ve 1846’da miralay oldu. 1850’de mirlivalık rütbesiyle süvari asakiri kumandanlığına tayin olundu. Dönüşünde Tunus’ta çeşitli memuriyetlerde bulundu.
1863 senesi sonlarında memuriyetlerinden istifa etti. Fransa, Prusya, İsveç, Danimarka, Hollanda ve Belçika devletlerinin başşehirlerini dolaştı. 1864’te Tunus’ta zuhur eden bir ihtilal üzerine fevkalade memuriyetle İstanbul’a gönderildi. İstanbul’daki vazifesini yerine getirdikten sonra tekrar Tunus’a gitti. Daha sonra tekrar Fransa, İngiltere, İtalya, Prusya ve Avusturya devletlerinin başşehirlerini dolaştı. 1871’de vezir-i mübaşir ünvanıyla Tunus eyaleti borçlarının indirilmesi ve birleştirilmesi için teşkil olunan komisyon başkanlığına tayin edildi.
Tunus hükumetinin İtalya’dan aldığı borcun ödenmesiyle ilgili çıkan ihtilafı arz etmek üzere İstanbul’a geldi. 1873’te Tunus’a döndü. 1878’de İstanbul’a davet edilerek vezirlik rütbesiyle Meclis-i ayan azalığına, daha sonra da yeni teşkil olunan Maliye Komisyonu reisliğine tayin olundu. 1878’de sadrazamlığa getirildi. Doksanüç Harbi denilen Osmanlı-Rus Harbi sonrasında sadarete getirilen Hayreddin Paşa, bu makamda 7 ay 26 gün kaldı. Padişahın yetki ve selahiyetlerini yok sayması ve padişaha saygısızlık sayılabilecek bazı isteklerde bulunması sebebiyle 1879’da sadaretten azledildi.
Hayreddin Paşa, Akvem-ül-Mesalih fi Marifeti Ahval-il-Memalik adlı bir eser yazdı. Ancak İbnü’l-Kayyım el-Cevzi’nin bozuk fikirlerinden etkilenerek yazdığı bu eserinin basımı yasaklandı.
Hayreddin Paşa, tutulduğu nikris hastalığının şiddetlenmesi sonucunda 1890’da İstanbul’da vefat etti. Eyüpsultan’da Bostan İskelesinde hazırlanan kabre defnolundu. Mehmed Nuri, Mehmed Hadi, Mehmed Tahir, Mehmed Salih, Mahbube ve Behiye adlı altı evladı vardı.
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
Sizde içinde Tunuslu Hayreddin Paşa kelimesi geçen bir şeyler paylaşın !
