Uluslararası Fonetik Alfabe (Ipa) Nedir

1-)Alm. Phonetisches Alphabet, Fr. L’alphabet phonétique international, İng. International Phonetic Alphabet. Dillerin doğru telaffuz edilmesini sağlamak, tutarsız ve keyfi yazımlarla çok sayıda transkripsiyon (yazı çevirimi) sisteminin doğurduğu karışıklıkları önlemek gayesiyle geliştirilmiş alfabe. Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi olarak da bilinir. İngilizce, International Phonetic Alphabet kelimelerinin baş harflerinin birleşimi olarak IPA diye meşhurdur. IPA’nın bir gayesi de bir kelimeyi diğerlerinden ayırmaya yarayan her ses için ayrı bir sembol geliştirmektir.

IPA’da temel olarak Latin harfleri kullanılır. Bunun dışında başka alfabelerden harf alınmış, bunlar Latin harflerine uyacak biçimde değiştirilmiştir. İnce ses ayırımları ve genizsilleşen ünlülerle sesin uzunluk, vurgu ve titreşimi, harflerin üstüne veya altına konan çeşitli işaretlerle belirtilir.

IPA dar ve geniş yazı çevrimlerinde kullanılabilir. Mesela anadili İngilizce olanlar tek bir t sesi ayırt ederler. Bu sebeple geniş yazı çevriminde bu sese karşılık tek bir sembol yeterlidir. Ama t’nin tap, pat ve stem gibi kelimelerdeki söylenişlerinin birbirinden biraz farklı olduğunu belirtmek için dar yazıçevrimi yani t’nin altına veya üstüne belli işaretler koymak gerekir.

Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi umulduğu kadar başarılı olamamıştır. ABD’de Avrupa’ya nazaran daha az kullanılmıştır. Latin alfabesinin yanı sıra çok sayıda özel işarete yer verdiği için basım ve daktilo etme güçlüğü vardır. Yer kazanmak ve kolaylık sağlamak gayesiyle IPA işaretleri ekseriyetle değiştirilerek veya birbirlerinin yerine kullanılır.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?