Şizofreni Nedir

1-)Alm. Schizophrenie (f), Fr. Schizophrènie (f), İng. Schizophrenia. Halk arasında erken bunama olarak bilinen genç yaşta başlayan, insanlar arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşma, kendine has bir dünyada yaşama, düşünce, duygu ve davranışlarda mühim bozuklukların meydana gelmesiyle karakterli bir psikoz cinsi akıl hastalığı. Şizofreni uzun yıllardan beri psikiyatri uzmanlarını uğraştıran, fakat bugün bile tam manasıyla anlaşılmamış bir hastalıktır.

Şizofreni her toplumda en çok görüşülen akıl hastalıklarından bir tanesidir. Vak’aların çoğunluğu 15-45 yaşlar arasındadır. Sebebi kesin olarak bilinmemektedir. Bu konuda çok sayıda araştırma yapılmıştır. Çeşitli görüşler arasında irsiyet, beden yapısı, beyindeki hücrelerde biyokimyevi dengesizlikler, hormonal bozukluklar, psikolojik-sosyal ve dış etkilerle ilgili olanların en önemlileridir.

Hastalığın tipik bir başlangıç şekli yoktur. Belirtiler kısa bir zaman içinde gelişebileceği gibi oldukça sinsi ve yavaş olarak da gelişebilir. Sık rastlanan başlama şekli, ilgi azalması, kendi bedeni ve düşünceleriyle aşırı ilgilenme, zamanın akımına aldırmazlık gibi belirtilerin başgöstermesidir. Çabuk gelişen şekillerinde bazan düşüncede dağınıklık ve bulanıklıkla başlayabilir.

Şizofrenide görülen belirtiler şunlardır: İlgi azalması, soğuk bir kişilik, bazan panik hali, anlamsız gülme ve ağlamalar, düşünce zincirinde bozukluklar (anlamsız konuşma, laf salatası, gerçeğe uymayan düşünceler yani hezeyanlar), idrak bozuklukları (halüsinasyonlar), aynı anda iki zıt isteğe sahip olma, içe kapanıklık söz konusudur. Hastanın şuuru açıktır, zaman ve mekan mefhumları umumiyetle korunmuştur, hafıza bozukluğu pek görülmez.

Şizofreninin değişik tipleri vardır. Bunlar “basit”, “katatonik”, “paranoid”, “ayrılmamış” olarak belirlenebilir. Eskiden beri şizofreni kötü gidişli bir hastalık olarak bilinmektedir. Zaman zaman iyileşme ve düzelme dönemleri olabilmesine rağmen “Bir şizofreni hastası her zaman hastadır.” denilir. Bazı hastalar uzun yıllar boyunca tedaviler çerçevesinde sosyal hayatla uyumlarını devam ettirebilirler. Hekimin ve özellikle de psikiyatri uzmanlarının görevleri hastayı mümkün olan en uzun zaman boyunca sosyal adaptasyon içinde tutmaya çalışmaktır.

Şizofreninin birçok tipi olduğundan ve çok değişik belirtiler gösterebildiğinden diğer akli hastalıklardan ayrılması güçlük arz edebilir.

Kolay ve belirli bir tedavi şekli yoktur. Her hastanın ayrı bir şahsi özelliği olduğu unutulmamalıdır. Âni ortaya çıkan vak’aların hastane tedavisine alınması daha faydalıdır. Oldukça ağır seyreden, saldırganlık nöbetleri gösterebilen vak’aların hastaneye yatırılması da uygundur. Âni dönem yatıştıktan sonra da hastanın takibi ve tedavinin devamı gereklidir. Hastanın tedavisiyle uğraşan hekim ve hasta ailesi, sabırlı, sebatlı ve ümitli olmalıdır. Hasta, hekim hekim dolaştırılmamalıdır. Müzmin hastaların belli, depo halindeki hastanelere yığılmaları da mahzurlu bir iştir. Bunlar için kendi çevresinden uzak olmayan, basit işlerden müteşekkil daha çok bedeni faaliyetlere dönük işler bulunması çok faydalıdır.

Şizofreni tedavisinde kullanılan ilaçların tesiri genellikle onları yatıştırma, tedavi ve sosyal uyuma elverişli hale getirme yönündedir. İlaçla tedavinin gelişmesi elektroşok metodunun tedavide kullanılmasını azaltmış fakat tamamıyle terk edilmemiştir. Özellikle katatonik şizofreni vak’alarında elektroşok tedavisi kısa zamanda açılma yaptığı için tercih edilen bir yoldur. Birçok aile ve hastaların elektroşok tedavisinden korkmaları yersizdir. Bu metod hastaya bir acı vermediği gibi uyandıktan sonra da birşey hatırlamak mümkün değildir.

Şizofreni tedavisinde hastaya ve ailesine uygun bir yaklaşım ve yeterli bir psikoterapi de birçok merhalenin kat edilmesinde faydalıdır.

2-)(Schızophrenıa) Gerginlik,
sıkıntı veya iç çatış­manın son derece yoğun hale gelmesi sonucu ruhsal dengesi
bozulan kişinin, davranışları üzerindeki kontrolünü yitirmesiy-le tüm
sorumluluklarını terkederek çocukça davranışlar ve il­kel, fantastik bir ruhsal
hayat içine girmesi. Fantazi, gerileme, varsam, sa ı ve çevreyle ilişkilerin
kopması özelliklerine sa­hip en aşırı şiddetteki tepkilere de şizofrenik
reaksiyonlar denir.

3-)Gerçeklerle olan ilişkilerin büyük ölçüde azalması, düşünce, duygu ve davranış alanlarında önemli bozulmaların ortaya çıkması vb. belirtiler gösteren bir ruh hastalığı.

4-)Bk. erken bunama

Bu bilgi faydalı oldu mu ?